Dovendans

Poeh wat een dag! ’s Ochtends bespreek ik met Ketut nog wat dingen en dan blijkt dat de doven om 10:00 ’s ochtends al komen. Vanwege het zware werk is de lunch de belangrijkste maaltijd van de dag, legt hij uit. Dan loopt het vol: eerst komen de vrouwen uit het dorp en later ook de mannen van het veld. En hoewel de mannen en vrouwen grotendeels in aparte groepjes zitten, helpt iedereen mee met het bereiden van het feestmaal: twee flinke hanen wier nekken voor mijn ogen doorgesneden worden. Ondertussen klest ik met Dadi, het jongensmeisje dat mij is toegwezen om te kletsen in Kata Kolok. Ze vertelt honderuit maar ik besef me dat ik op dit moment nog niet eens meer kan navertellen waarover we het hebben gehad (te veel indrukken). Dan komen ook drie jongens van een NGO aanwaaien die ook camera’s bij zich hebben. Ze verblijven in het dorp, maar hun doel is een beetje onduidelijk. Ik kijk wat rond in de achtertuin van Ketut en zie de familietempel (er zijn er in totaal 3: een familietempel en twee bewakertempels waarvan er één voor en één achter staat.
Ondertussen is het een drukke boel: bijna veertig doven aan het kletsen en koken. Er zijn ongeveer 8 kleintjes onder 5, waarvan er eentje Down-syndroom heeft. Slecht geboren legt haar moeder uit, ze heeft aan het begin van de zwangerschap ook al gebloed. Verder valt op dat de vaders net zo vaak de kleintjes troosten en op schoot pakken als de moeders. Een kindje is continue ontevreden. Zijn moeder legt uit dat ze bijna geen melk meer in haar borsten heeft, maarja het kind is ook al 13 maanden. Ze heeft het helemaal gehad en het kind wordt echt even bij vader gedumpt wanneer het een bekertje water in haar gezicht gooit. Ze verzekerd me dat ik op een dag ook zo’n plens in mijn gezicht zal krijgen. Verder zijn er ook veel mensen die relatief oud zijn: eind zestig tot en met 83. Die man van 83 heeft drie koeien en een stier voor het paren. Dat maakt hem in deze samenleving erg rijk.
We eten in een kring op een groot zeil: rijst, geraspte kokosnoot met gestampte kruidenmix en hanensoep. Daarna wordt er wat nagekletst onder het genot van een jerrycan met palmwijn. Als de jongens van de NGO weggaan komt een van de leiders naar mij toe. Hij vertelt dat hij het heel fijn vindt dat ik eten voor ze heb gekocht en dat ze die andere mensen van de NGO niet zo mogen en dat ze voor mij heel graag de dovendans willen doen als ik dat leuk vind. Poeh, dat is natuurlijk een bijzonder aanbod! En hoewel het slechts een repetitie wordt (zonder kostuums) zet ik de camera vast klaar. Groothoeklens erop. En daar gaat ie. Het is moeilijk te beschrijven maar het onderscheid zich zeker van de elegante dansen op West-Java die vooral heel traag zijn. Dit is getrommel, gegil en geschud met handen. De mannen zitten in een kring in kleermakerszit en doen mee in het ritme waarop de man aan het hoofd op een lege kartonnen doos slaat. Steeds wordt een nieuwe thema ingezet met het bijpassende gebaar (een bloem, het roken van een sigaret, … ). In het midden van een ‘ronde’ drinkt er iemand een glas palmwijn en doet zijn eigen dansje in het midden van de cirkel. Z’n solo heeft vaak ook associaties met seks waar de andere mannen weer gretig op inspelen. De solist geeft de beurt door met een glas palmwijn. Op een gegeven moment ben ik dat (eguk!). De palmwijn durf ik even niet aan, maar dat dansen voor de camera zit me natuurlijk in het bloed!
’s Avonds na het avondeten hebben Ketut en ik nog een brainstorm over hoe we het allemaal aan gaan pakken met het opzetten van een eventuele dovenschool. Om het allemaal legaal te maken moeten we een Indonesche counterpart zoeken in de vorm van bijvoorbeeld een NGO…