olifant

Gister heb ik wat mannen uitgenodigd om bij mij thuis wat gesprekken op te nemen. “Je bent een beetje aangekomen sinds de laatse keer dat ik je zag”, zegt Dana, een van de oudere, en ontdeugendste dove mannen. Hij heeft wel gelijk, sinds dat ik met mijn onderzoek begonnen ben (al weer bijna een jaar geleden) ben ik 3 of 4 kilo aangekomen – gestopt met roken, veel achter mijn bureau, en 3 borden witte rijst op een dag helpen natuurlijk ook niet. “Sta eens op, ja laat me je eens goed bekijken. Jaha, op je heupen zit meer en aan je wangen zie ik het ook. Het staat je goed, maar niet nog meer groeien, he?” Het voelt wat ongemakkelijk dus is ik ga even onopvallend naar het toilet. Maar wanneer ik terug kom is de grap nog niet voorbij. “Ja, ik zei net al tegen Ketut, ik kan de vloer voelen trillen als je voorbij komt. Jij bent geen Europese, je bent een olifant.” Iedereen lacht, en ik ook. Het is namelijk een ontzettend grappig als je Kata Kolok kent. De gebaren voor European en olifant vormen namelijk iets dat taalkundigen een minimaal paar noemen. Het gebaar voor Europeaan maak je met de hand op de neus (hand palm naar boven) en een uitgestoken maar gebogen wijsvinger die de grote neus representeert die wij nog al eens hebben, diezelfde gebogen vinger representeert echter de slurf van een olifant in het gebaar daarvoor, maar in dat gebaar is de handpalm naar beneden gericht. Je zou dus kunnen zeggen dat de gebaren op elkaar lijken, een beetje zoals rijmwoorden dat doen.

Na het eten komen enkele van de vrouwen langs om te kletsen met hun kindjes. We hebben het over de volgende grote ceremonie bij de zee, wat we zullen dragen, wat te offeren, op de boot gaan. Gister had ik mijn eerste ceremonie bij volle maan. Ik was uitgenodigd door Dadi die nu toevallig in het dorp was om te herstellen van een epileptische aanval, maar normaal gesproken op een kostschool in Jimbaran verblijft. In sarong met corset, witte blouse, en oranje band lopen we in het donker hand in hand naar de clantempel. We dringen ons naar voeren door een massa van kleurrijke mensen en offerschalen met fruit zodat we kunnen bidden bij de familie tempel. Op de achtergrond klinkt onaflatend het geluid van een gambelanorkest. We bidden en offeren bloemetjes (die je vervolgens achter je oor steekt). Het geheel doet mij nog al chaotich aan en ineens is de pandetta bij ons. Ik word gezegend met water en krijgt een beetje rijst die ik op mijn slapen, achter mijn oren, in het kulleke in van mijn nek, en in mijn haar plak. Wanneer we de tempel verlaten staan er tot mijn verbazing verschillende kraampjes met snacks, lekkere fruitdrankjes, en speelgoed. Groepjes mannen doen verschillende dobbelspelletjes. Iedereen is in zijn mooiste kleding en in feeststemming. We gaan op een plaid zitten en al snel voegen de andere doven zich bij ons. We eten de geofferende vruchten en wachten tot het allerlaatst wanneer de dansen worden opgevoerd. Het ziet er niet zo gelikt uit als de dansen die voor toeristen gedaan worden, maar het is wel bijzonder. Wanneer we terug lopen hebben de palmbomen in het licht van de volle maan een zachtblauwe kleur, en een briesje geeft wat extra mystiek. Bijzonder om hierbij te mogen zijn.