Les

Dit keer langs de kust naar het Oosten. Dit stuk van Bali is waarschijnlijk het minst toeristisch. De meeste mensen die vanaf Karengasem (het Oosten) komen gaan via Kintamani (de bergen) naar Lovina. Toch is de route prachtig en iedere bocht onthult een spectaculaire blik op de rotskust. Een fikse wind stuwt stevige golven tegen de gitzwarte stenen, de wolken kleuren de palmbomen grijs. Op smalle stukken strand liggen felgekleurde bootjes. Ik ben op weg naar Les (spreek uit L’s (met een sjwa dus, voor de taalkundingen)).
Ik word na even zoeken door een Gede van de weg geplukt. Hij wil me wel rondleiden. Halverwege de helling blijf ik steken in de derde versnelling. Had terug moeten schakelen! We parkeren de motorfietsen bij een warung. En een man met een t-shirt waarop een waterval staat met de tekst Les villages vraagt of ik het gastenboek wil tekenen en een donatie wil die alle kosten dekt.
Na 50 meter tegels met bloemenpatroon vraagt Gede of ik liever over het pad of over door de rivier naar boven ga. Ha, door de rivier natuurlijk! Gede trekt voor het gemak zijn slippers en broek uit. Ik aarzel even, maar het is leuk om te zien hoe telkens als mijn slipper wegvaart Gede er in zijn slipje en vol overgave achteraan gaat. Mijn gids heeft dit duidelijk vaker gedaan. Hij pakt mijn hand losjes vast en wijst de stapstenen aan terwijl hij als in een tango om mij heen draait. Hij wijst ook een goed badderplekje aan. Het is prettig even fysiek bezig te zijn. Hij plukt een tak met rambutan voor me en opent er telkens een voor me terwijl we rustig verder lopen. Plots krijg ik iets heerlijk groen geurends voor mijn neus: vers citroengras. Kun je lekkere thee van zetten. Bij de volgende boom vraagt ie of ik weet wat dat is. Ik probeer op het Engelse woord voor laurier te komen, maar dan zegt ‘ie triomfantelijk ‘krrrruidnagel’. Koffiebonen, cacaobonen, en een vanilleplant passeren tevens de reveu. Ik word versierd op een manier dat ik ooit nog versierd hoop te worden door een ecoloog. En dat van iemand met 6 jaar lagere school. ‘Koenie?’ Ik kijk achterom. Gede heeft met een vaarn een witte afdruk op zijn caramelkleurige armen gemaakt. Even vraag ik mij af wat mijn donatie nou allemaal precies bedoeld is te dekken. Dan krijg ook ik een vaarn op mijn arm, en een witte en een bruine hand drukken hem aan. Maar de afdruk mislukt op mijn witte huid. Er blijft slechts een rode afdruk achter van Gede’s hand.
De waterval is inderdaad mooi, hoewel zeker niet de hoogste van Bali, dat is wel duidelijk. En Gede lijkt een beetje door zijn kunstjes heen te zijn. We doen een halfslachtige poging omhoog te klimmen, maar na 15m kijk ik duizelig naar beneden en vraag me af precies hoe boos mama zal zijn als ik zo stom ben hier naar beneden te donderen. Weinig charmant glijd ik naar beneden zodat mijn natte kleding nu onder de aarde zit. Ik bedenk me dat ik geen zonnebrand op heb en het nonchalante blosje op mijn wangen zal over niet al te lange tijd gaan gloeien als een boei. We lopen naar beneden terwijl het zachtjes begint te regenen. Gede vertelt nog meer over zijn leven in de jungle. Ik slaap op een hard bed, zegt ie. En heb geen salaris. Wel mag ie op het land werken van zijn baas en daar de vruchten van plukken. Hij vraagt of ik mee wil badderen, lekker in de natuur. Hij vraagt of ik in de jungle zou kunnen leven en kindertjes maken. Hij vraagt of ik mee naar zijn ouders wil. Eh nee, moet zo naar huis, met de regen enzo. Gede vlecht nog een piramidevormig sluitend mandje van twee palmbladstengels om rijst in te koken. Hij pakt mijn handen en doet het voor. Maar een wezenlijk gebrek aan ruimtelijk inzicht speelt mij parten. Hij ruikt naar vers zweet. En ik vraag me af of het Nederlands een apart woord heeft voor 3D-driehoek.
De man van de warung doet me nog een aanbod om een are te kopen aan de kust voor 12 duizend euro. Dat is ongetwijfeld rendabel te maken, maar ik heb eigenlijk nooit zakenkriebels gehad. Kenniskriebels, die wel. Op de terugweg zie ik hoe de zon in vol ornaat de zee blauwgroen en de lucht hemelsblauw kleurt. De zwarte stenen stralen antraciet. Ik heb trillende kuiten van het klauteren en last van mijn zitbotjes. Op weg naar huis koop ik een zak caramelsnoepjes. Vanmiddag een goed boek en proberen om het vijf tegen heel erg vaak verliezen te maken tegen dat schaakprogramma.