balans

Mijn voeten pikken, of liever, worden gepikt en in mijn soep zwemt er eentje. Het is eten en gegeten worden nu mijn deet op is hier. Vijf dagen voor vertrek maak ik alvast de balans op van mijn eerste officiele veldwerktrip. Als ik thuis ben zal ik eens wat meer fotos op de website zetten (met o.a. traditionele eendenfokkerij), aangezien het feit dat in de drie trage interetcafes die Singaraja telt, mijn geduld toch steeds ten ogen van die arme warnethouders barst. Morgen nog een laatste keer filmen en vertalingen maken met Ketut die inmiddels alle fijne kneepjes van het video-editten en dvd branden beheerst. We gaan naar Ubud van het weekend, een vrij toeristische stad met veel kledingwinkels; ik wil nog wat batik scoren voordat ik vertrek. De maandag nog meer vertaalwerk. De dinsdag een afscheidsmaaltijd die inclusief voorbereidingen het grootste deel van de dag in zal nemen. En woensdag alweer pakken en reizen. Ik begin uit te zien naar een frisse wandeling in het Nijmeegse.
Op reis zijn in een min of meer Westers land is toch iets anders dan een maand lang in een dorp waar je toch extreem weinig bevredigende sociale contacten hebt. Communicatie met de doven gaat vlot, maar soms zijn de gesprekken gewoon heel saai. Wat heb je gedaan vandaag? En dan een opsomming in de trant van: om 6 uur stond ik op, om 7 uur had ik koffie... Of of je getrouwd bent (terwijl iedereen dat echt al wel weet)...Over dat ze gras hebben gesneden voor hun koeien, het veld geploegd en de mais hebben gezaaid. De kinderen en oude mannen vormen een welkome uitzondering hierop. Bijvoorbeeld Pindu’s oudste door eens te vragen: wil jij met Ketut neuken? Ketut wil jou. (Om zo achter de roddels achter mijn verblijf te komen.) Mensen zien me toch vooral als iemand die geld geeft als je een uurtje voor de camera komt zitten en ik heb weinige persoonlijke contacten met ze. Ze lijken ook niet echt geinteresseerd in mijn bedoelingen onderzoek te doen, of een boek over hun taal te schrijven, wel in mijn kleding. Ik word letterlijk het hemd van het lijf gevraagd. Als ik mijn blik uiteindelijk op nul zet, gaat een vrouw zelfs “schreeuwen” door in mijn blikveld groot te gaan gebaren. De enige uitzondering hierop lijkt nog wel Dadi, een meisje van bijna 15 dat wellicht enige verbintenis voelt omdat zij ook naar school gaat. Met haar heb ik een beetje over horoscopen zitten kletsen aan de hand van een kalender. Idealiter moeten die contacten toch echt anders de volgende keer...ik moet nog bedenken hoe. Misschien is het ook een kwestie van tijd en moet ik hier gewoon langer of vaker zijn. Of misschien ga ik de volgende keer toch in in de stad zitten, iets meer in de bewoonde wereld en zoek ik mijn contacten daar. Of misschien juist in een doof gezin, zodat ik de taal zelf ook beter leer beheersen. Ik moet zelf eerst goed overdenken wat ik denk dat het beste is voor mijn onderzoek en voor mij persoonlijk en dan overleggen met mijn begeleiders. Ik snap nu wel waarom antropologen soms gruwelen van linguistische praktijken. Om echt inzicht in de cultuur van mensen te hebben moet je jezelf helemaal onderdompelen voor langere tijd, maar om een taal te onderzoeken heb je weinig meer nodig dan een hele boel data en iemand die de taal van jongsaf aan kent en hem kan vertalen in een meer toegankelijke taal (en analytisch vermogen). Die heleboel data gaat goed komen nu ik Ketut de juiste computervaardigheden bij heb gebracht, en hij is ook in staat om vertalingen en transcripties te maken aangezien hij vloeiend gebaart. De eerste stap in mijn onderzoek is gezet. En dat voelt goed: dingen voor elkaar krijgen. Maar het project omvat ook het opzetten van een social service program ter educatie van de doven en, oja, het schrijven van mijn boekje (dissertatie). Het is nog een lange weg en ik kijk uit naar alle ervaringen, positief of minder.

Ik schrijf jullie weer in Engeland, de laatste week van januari. Daarna blijf ik een tijdje op het instituut om eens echt werk te verrichten :-)